Ποιες είναι οι πιο συχνές μορφές μη ουλωτικής αλωπεκίας;
- Η ανδρογενετικού τύπου αλωπεκία ( φαλάκρα)Είναι συχνή μορφή αλωπεκίας προοδευτικά εξελισσόμενη που προσβάλλει και τα δυο φύλα, συχνότερα όμως τους άνδρες.
Οφείλεται στη δράση των ανδρογόνων στους τριχικούς θυλάκους του τριχωτού της κεφαλής σε άτομα με γενετική προδιάθεση.
Στους άνδρες εμφανίζεται κυρίως μετά την εφηβεία, συνήθως στη 2η δεκαετία. Στις γυναίκες εμφανίζεται αργότερα (μετά τα 25 έτη) και στο 30% συμβαίνει μετά την ηλικία των 50 ετών.
Η κλινική εικόνα είναι πολύ χαρακτηριστική. Στους άνδρες παρατηρείται υποχώρηση της μετωποκροταφικής γραμμής και στη συνέχεια λέπτυνση των τριχών στην κορυφή. Στις γυναίκες η απώλεια των τριχών είναι πιο διάχυτη και παρατηρείται κυρίως στην κορυφή του τριχωτού της κεφαλής. Στις νεαρές γυναίκες με αυτό το είδος αλωπεκίας πρέπει να αποκλείονται εργαστηριακά ορμονικές διαταραχές που συνδυάζονται με ακμή και δασυτριχισμό (όπως πολυκυστικές ωοθήκες).
Η έγκαιρη διάγνωση και η έναρξη της θεραπείας στα αρχικά στάδια μπορεί να καθυστερήσει την εξέλιξη της νόσου.
Στο ιατρείο μας προσφέρονται σύγχρονα θεραπευτικά πρωτόκολλα που περιλαμβάνουν τοπικά φαρμακευτικά σκευάσματα (όπως μινοξιδίλη), χορήγηση φαρμακευτικών ουσιών από το στόμα (όπως φιναστερίδη) και νέες ενέσιμες θεραπείες.
- Η Διάχυτη αλωπεκία (τελογενής τριχόρροια)
Είναι η δεύτερη πιο συχνή μορφή απώλειας μαλλιών που αντιμετωπίζεται στο ιατρείο μας. Πρόκειται για απώλεια τριχών από όλο το τριχωτό της κεφαλής και μπορεί να συνοδεύεται και από διάχυτη λέπτυνση και αραίωση των τριχών. Διακρίνεται σε οξεία (<6 μήνες) και χρόνια (>6 μήνες). Εμφανίζεται συχνότερα στις γυναίκες και σε οποιαδήποτε ηλικία. Οι ασθενείς έρχονται στο ιατρείο τρομοκρατημένοι αναφέροντας έντονη τριχόπτωση με απώλεια τριχών περίπου 300 τρίχες ημερησίως (ενώ η φυσιολογική απώλεια είναι 50-100 ημερησίως) παραπονιούνται ότι «χάνουν τα μαλλιά τους» κυρίως μετά το λούσιμο και το χτένισμα. Είναι αναστρέψιμη μορφή αλωπεκίας και οφείλεται σε ποικίλους περιβαλλοντικούς παράγοντες. Κάποιος εκλυτικός παράγοντας προκαλεί μαζική εισαγωγή των αναγενών τριχών (οι τρίχες στη φάση ανάπτυξης) στην τελογενή φάση ( φάση αδράνειας). Τέλος, παρατηρείται περίπου τρεις μήνες μετά τον επιβαρυντικό παράγοντα
Οι κυριότεροι περιβαλλοντικοί παράγοντες είναι οι εξής:
-Έντονο ψυχικό στρες
-Κύηση-Τοκετός (κατά τη λοχεία)
-Εποχιακή τριχόπτωση(7ος -10ος), έκθεση στον ήλιο
Χειρουργική επέμβαση-τραυματισμός
-Σοβαρή λοίμωξη
-Εξαντλητικές δίαιτες
-Αναιμία-Σιδηροπενία
-Υπερ- ή υπο-θυρεοειδισμός
-Χρόνια νόσος, κακοήθειες (ιδίως του λεμφοποιητικού συστήματος), ΣΕΛ,ΧΝΑ
-Φάρμακα όπως ΑΜΕΑ, αντιπηκτικά, ρετινοειδή, υπερβιταμίνωση Α, αντιεπιληπτικά, αντισυλληπτικά (2-3 μήνες μετά τη διακοπή τους)Η τελογενής τριχόρροια μπορεί να διαρκέσει και αρκετό καιρό μετά την επίδραση του εκλυτικού παράγοντα. Η αντιμετώπιση της σχετίζεται με την αποκατάσταση του αίτιου που την προκάλεσε. Η πρόγνωσή της είναι καλή. - Η γυροειδής αλωπεκία
Πρόκειται για αυτοάνοση υποτροπιάζουσα αλωπεκία που χαρακτηρίζεται από αιφνίδια και ασυμπτωματική απώλεια τριχών.
Περιγράφεται συνήθως από σαφώς περιγεγραμμένες πλάκες απώλειας τριχών που ποικίλουν σε μέγεθος και σχήμα από πολύ μικρές στρογγυλές ή ωοειδείς εντοπισμένες έως πολύ εκτεταμένες. Μπορεί να παρουσιαστεί στο τριχωτό της κεφαλής, τα φρύδια, τις βλεφαρίδες, το γενείο και γενικότερα σε οποιαδήποτε έντριχη περιοχή. Υπάρχουν διάφορες μορφές της νόσου όπως η περιγεγραμμένη (εντοπισμένη ή εκτεταμένη-πολυεστιακή), η οφίαση, η ολική, η καθολική και η διάχυτη.
Εμφανίζεται εξίσου και στα δύο φύλα και σε οποιαδήποτε ηλικία με συχνότητα στις ηλικίες 15-29 ετών. Έχει αποδειχθεί ότι σχετίζεται με διάφορα αυτοάνοσα νοσήματα όπως παθήσεις θυρεοειδούς (0.85-14.7%), λεύκη (1.8-3%), ατοπία (9-26%) και σύνδρομο Down (6-8.8%). Συνήθως η νόσος εμφανίζεται αυτόματα ή μετά από κάποιο εκλυτικό παράγοντα (ψυχικό στρες, ψυχοτραυματικό γεγονός, εμπύρετο νόσημα, τραύμα, χειρουργική επέμβαση). Σημαντικό ρόλο στην εκδήλωση της νόσου παίζει και η κληρονομικότητα.
Η πορεία της νόσου είναι αβέβαιη. Στις περισσότερες περιπτώσεις επανεκφύονται οι τρίχες αυτόματα μέσα στο πρώτο έτος. Συχνά παρατηρούνται υποτροπές και μόνο στο 1% η νόσος εμμένει και οδηγεί σε εκτεταμένη απώλεια μαλλιών.
Υπάρχουν αρκετές διαθέσιμες θεραπείες. Αυτές περιλαμβάνουν τοπικές θεραπείες όπως είναι η χορήγηση τοπικών κορτικοστεροειδών σε μορφή λοσιόν ή κρεμών, οι ενδοβλαβικές εγχύσεις κορτικοστεροειδών, η ανθραλίνη και η μινοξιδίλη καθώς και η τοπική ανοσοθεραπεία. Επίσης, υπάρχουν και συστηματικές θεραπείες με κορτικοστεροειδή, κυκλοσπορίνη και μεθοτρεξάτη και τέλος φωτοθεραπείες.Άλλες μορφές μη ουλωτικών αλωπεκιών.
- Τριχοτιλλομανία
Είναι μορφή μη ουλωτικής αλωπεκίας που παρουσιάζεται κυρίως στην παιδική ή την εφηβική ηλικία και κατατάσσεται στις ιδεοψυχαναγκαστικές διαταραχές. Προκαλείται από το επαναλαμβανόμενο τράβηγμα των τριχών από τον ίδιο τον ασθενή από διάφορα μέρη του σώματός του, συνηθέστερα από το τριχωτό της κεφαλής. Αυτή η έλξη των τριχών προκαλεί μερική ή καθολική αλωπεκία. Παρατηρούνται περιοχές απώλειας τριχών με ανώμαλα όρια, τα οποία περιέχουν σπασμένες τρίχες καθώς και τρίχες ανώμαλου μήκους. Χαρακτηριστικό σε αυτή τη πάθηση είναι ότι οι τρίχες στην ινιακή χώρα (στο πίσω μέρος του τριχωτού) μένουν ανέπαφες γιατί ο ασθενής δεν μπορεί να τις φτάσει. Δεν υπάρχει καθορισμένη θεραπεία και συνίσταται παιδοψυχιατρική εκτίμηση.
- Αλωπεκία εξ έλξεως
Είναι επίκτητη απώλεια τριχών εξαιτίας παρατεταμένης πίεσης ή έλξης στο τριχωτό της κεφαλής. Συχνότερα εμφανίζεται στους Αφρικανούς, στους Ινδους και τους Αφροαμερικάνους λόγω του ιδιαίτερου τύπου κόμμωσης και χτενισμάτων (σφιχτά μαντήλια, κορδέλες, τρέσες, hair extensions, σφιχτές αλογοουρές, κοτσίδες και χτενίσματα τύπου rasta). Στα κλινικά ευρήματα περιλαμβάνονται το ερύθημα και ο κνησμός, η απολέπιση, η παρουσία κοντών και σπασμένων τριχών και η λέπτυνση και εντέλει η απώλεια τριχών. Συνήθως επηρεάζεται η μετωπιαία και η βρεγματική χώρα. Είναι χαρακτηριστική η διατήρηση κάποιων τριχών κατά μήκος της μετωπιαίας και βρεγματικής γραμμής των μαλλιών (σημείο της φράντζας). Απαραίτητη είναι η μεταβολή των προδιαθεσικών παραγόντων που προκαλούν τη νόσο όπως αλλαγή του χτενίσματος για την αντιμετώπιση της αλωπεκίας. Παράλληλα, χορηγούνται και τοπικά θεραπευτικά σκευάσματα αναλόγως του προβλήματος. - Δερματοφυτία του τριχωτού της κεφαλής ( Tinea Capitis)
Είναι μορφή μη ουλωτικής αλωπεκίας και είναι πολύ συχνή στην παιδική ηλικία (<10 ετών). Προσβάλλεται τόσο ο τριχικός θύλακας όσο και το στέλεχος της τρίχας. Ο T.tonsurans είναι ο συχνότερος αιτιολογικός παράγοντας σε Ευρώπη και Β.Αμερική. σχετικά με την κλινική εικόνα παρατηρείται ποικιλομορφία. Συνήθως εμφανίζονται περιοχές απώλειας τριχών με λεπτές και αδύναμες σπασμένες τρίχες ενώ μπορεί να συνυπάρχουν λευκό-γκρίζες περιοχές απολέπισης οι οποίες περιέχουν περιθυλακικές βλατίδες (σπυρακια). Η θεραπεία είναι συστηματική. - Αναγενής τριχόρροια (Anagen Effluvium)
Αυτή η μορφή αλωπεκίας επηρεάζει μόνο τις τρίχες που βρίσκονται στην αναγενή φάση. Σχετίζεται με ΧΜΘ φάρμακα. Η εικόνα είναι δραματική γιατί χάνονται οι όλες οι τρίχες που βρίσκονται στην αναγενή φάση (80-90% των τριχών). Σχεδόν πάντα ολική αποκατάσταση μετά τη διακοπή του ΧΜΘ (περίπου 3-6 μήνες). Για τον περιορισμό της νόσου κατά τη διάρκεια της χορήγησης του ΧΜΘ εφαρμόζεται συσκευή ψύχους στο τριχωτό της κεφαλής ώστε να μειώνεται η αιμάτωση των τριχών και η έκθεση στο ΧΜΘ φάρμακο να είναι μειωμένη.