Skip to content

Ακτινικές Υπερκερατώσεις

Τι είναι οι ακτινικές υπερκερατώσεις;

Πρόκειται για τις πιο συχνές προκαρκινικές δερματικές βλάβες με τη μορφή μίας ή περισσοτέρων περιγεγραμμενων πλακών με λεπιδώδη επιφάνεια. Εντοπίζονται σε ηλιοεκτεθειμένες περιοχές (ακάλυπτων περιοχών), δηλαδή στο πρόσωπο, στα χείλη, στα πτερύγια ώτων, στα αντιβράχια, στη ραχιαία επιφάνεια χεριών, στο τριχωτό της κεφαλής (ειδικά σε περιπτώσεις αραιών ή απουσία μαλλιών),στον τράχηλο και σπάνια στη ραχιαία επιφάνεια των ποδιών). Αναπτύσσονται με βραδείς ρυθμούς και συνήθως εμφανίζονται μετά την ηλικία των 40 ετών. Πολύ μεγάλη προσοχή πρέπει να δίνεται στη θεραπεία των ακτινικών υπερκερατώσεων καθότι αν αφεθούν αθεράπευτες υπάρχει κίνδυνος 10% με 20% να οδηγήσουν σε ένα τύπο δερματικού καρκίνου (ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα).

Ποια η κλινική εικόνα και τα συμπτώματα των ακτινικών υπερκερατώσεων;

Πρόκειται κατά κανόνα για ερυθρωπές κηλίδες και πλάκες ελαφρώς επηρμένες στα ακάλυπτα μέρη του σώματος με στερεά προσκολλημένα λέπια στην επιφάνεια τους, τα οποία αν αποκολληθούν εγκαταλείπουν αιμορραγούσα επιφάνεια. Σε κάποιες περιπτώσεις στην επιφάνεια των βλαβών μπορεί να δημιουργηθεί δερματικό κέρας. Επίσης, το χρώμα των βλαβών μπορεί να είναι καφεοειδές (μελαγχρωματική ακτινική υπερκεράτωση).

Συνήθως, οι ακτινικές υπερκερατώσεις είναι ασυμπτωματικές σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να συνοδεύονται από κνησμό, αίσθημα καύσους, αιμορραγία και δημιουργία κρούστας.

Πως γίνεται η διάγνωση των ακτινικών υπερκερατώσεων;

Η διάγνωση είναι κατά βάση κλινική. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια πολύτιμο εργαλείο είναι η δερματοσκόπηση με τα ειδικά δερματοσκοπικά κριτήρια που παρέχει.

Ποια η αιτία των ακτινικών υπερκερατώσεων;

Οι ακτινικές υπερκερατώσεις οφείλονται στην συσσωρευτική και έντονη ηλιακή ακτινοβολία ή στις πηγές τεχνητού μαυρίσματος.

Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη ακτινικών υπερκερατώσεων;

Παρότι μπορεί οποιοσδήποτε να εμφανίσει ακτινικές υπερκερατώσεις, υπάρχουν κάποιοι παράγοντες αυξημένου κινδύνου:

  1. Γαλάζια ή ανοιχτόχρωμα μάτια και κόκκινα ή ξανθά μαλλιά
  2. Εμφάνιση φακίδων ή εγκαυμάτων κατά την ηλιακή έκθεση
  3. Ιστορικό αυξημένης ηλιακής έκθεσης ή εγκαυμάτων
  4. Ηλικία μεγαλύτερη των 40 ετών
  5. Τόπος διαμονής σε περιοχές με μεγάλη ηλιοφάνεια
  6. Εργασία σε εξωτερικούς χώρους/ ύπαιθρο
  7. Ανοσοκαταστολή

Ποια η θεραπεία των ακτινικών υπερκερατώσεων;

  1. Βασικό ρόλο στην πρόληψη αλλά και θεραπεία των ακτινικών υπερκερατώσεων παίζει η αποφυγή ηλιακής έκθεσης και συστηματική χρήση αντηλιακών προϊόντων. Ανάλογα με την σοβαρότητα των βλαβών και το πλήθος τους θα επιλεγεί από τον δερματολόγο η θεραπευτική προσέγγιση. Η θεραπευτική προσέγγιση περιλαμβάνει είτε την κρυοθεραπεία με υγρό άζωτο, την διαθερμοπηξία, την χρήση τοπικών σκευασμάτων (πχ ιμικουιμόδη), χημικά peelings ή φωτοδυναμική θεραπεία. Σε περιπτώσεις διαφοροδιαγνωστικού ζητήματος κρίνεται απαραίτητη η χειρουργική εξαίρεση και η ιστολογική εκτίμηση της βλάβης.